Seplenienie dotyczy nie tylko dzieci, ale również i można zaryzykować twierdzenie, że przede wszystkim dorosłych. Sygmatyzm, czyli zaburzenie mowy w postaci seplenienia to nieprawidłowa wymowa głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź (szafa – safa , szafa – śafa lub szafa – afa). U dzieci najczęściej pojawia się seplenienie międzyzębowe, kiedy głoski wymawiane są z językiem pomiędzy zębami. Możliwe jest również seplenienie boczne, niesymetryczne ułożenie języka, a zarazem przepływ powietrza powoduje nieprzyjemne dźwięki przy wymawianiu s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź. Odmian seplenienia jest wiele, jednak do popularnych należą wargowe, przyzębowe, świszczące, które pojawiają się wraz z kształtowaniem się mowy u dziecka. Brak wczesnej interwencji obfituje pogłębianiem się wady wymowy w życiu dorosłym. Przyczyn seplenienia może być bardzo dużo, do typowych należy naśladownictwo, nieprawidłowy zgryz oraz niesprawność języka i warg, a także niektóre stany chorobowe górnych dróg oddechowych. Seplenienie jest powodem niskiej samooceny i problemów w relacjach międzyludzkich, co podnosi rangę „choroby”. Nowoczesne techniki terapeutyczne umożliwiają w wielu wypadkach na eliminację tej przypadłości lub na jej znaczne ukrycie. Powszechnie seplenienie łączy się z błędnym wymawianiem trudnych głosek upraszczając je, jednak do seplenienia należy także przestawianie dźwięków jak dzbanek – zbanek lub cebula – tebula.
Odpowiednia profilaktyka w zakresie niedosłuchu i wad wymowy pozwala na szybkie rozpoznanie ubytków i właściwego leczenia, odpowiedniego do stanu pacjenta, jego wieku i możliwości. Wczesna interwencja u dzieci polega na konsultacji logopedycznej dzieci, które po ukończonym roku nie gaworzą i nie wypowiadają ani jednego słowa, ciągów sylab. Wizyta u logopedy nie zawsze jest wystarczająca, zwłaszcza u dzieci starszych, kiedy mowa jest opóźniona, wówczas zleca się również konsultację audiologiczną celem wykluczenia niedosłuchu, często idącego w parze z opóźnieniem mowy i problemami z nabyciem tej umiejętności. Dzieci kilkuletnie są szczególnie narażone na problemy ze słuchem z uwagi na częste infekcje, także uszu. Specjalistyczne badania pozwalają na diagnostykę aparatu słuchu, jak i mowy. Niekiedy przyczyną problemów z mową jest napięcie mięśniowe i wykształcenie się połączeń nerwowych odpowiadających za rozwój mowy u dziecka kilkuletniego. Również dzieci obciążone genetycznie powinny skorzystać z kontroli logopedy i audiologa. Nie rzadko powodem wady wymowy u dziecka są przerośnięte migdały bądź wędzidełko wymagające podcięcia. Wczesne usunięcie przyczyny problemów z mową zapobiegnie z pewnością pogłębiającym się problemom w sferze poznawczej, psychicznej i relacji z otoczeniem. Podobnie w kwestii niedosłuchu szybka reakcja i kontrola głównie laryngologiczna pozwoli na usunięcie problemu i przywrócenie prawidłowego rozwoju aparatu słuchu u dziecka.
Zapobieganie wadom wymowy dotyka najbardziej wieku wczesnoszkolnego, kiedy dziecko nabiera umiejętności posługiwania się mową, wyraża siebie poprzez wypowiedziane treści, a także posiada najbardziej elastyczny aparat mowy w swym życiu. Wyćwiczenie poszczególnych nieprawidłowości pozwala na zachowanie poprawnej mowy na całe życie oraz wyeliminowanie złych nawyków mowy u ich początków. Wbrew pozorom gimnastyką dla języka nie są języki obce, które utrudniają jedynie rozwój mowy. W życiu dorosłym pojawiające się trudności w mówieniu mogą wynikać z przyczyn osłabienia mięśni, ubytków uzębienia, ale również nieleczonych wad wymowy z dzieciństwa. Kluczową kwestią w zapobieganiu powstawania zaburzeń mowy jest palenie papierosów, które wpływa na barwę głosu oraz struny głosowe umożliwiające wydawanie dźwięków w postaci ludzkiej mowy. W zdecydowanej większości przypadków leczenia wad wymowy u dorosłych terapia opiera się na doskonaleniu już wykształconej mowy, co zasadniczo różni terapię dziecięcą, kiedy to pod kontrolą logopedy dziecko dopiero uczy się mowy i nabywa umiejętność posługiwania się mową. Wtórna nauka mowy u dorosłych następuje zazwyczaj jako forma rehabilitacji po wszelkich urazach mechanicznych szczęki, jak również w wyniku porażenia, udaru mózgu, czy innych urazów i powikłań pooperacyjnych itp. Na leczenie wad wymowy w zasadzie nigdy nie jest zbyt późno, jednakże konieczna jest motywacja i mobilizacja do terapii logopedycznej. Opanowanie to podstawa w poprawnej mowie, odpowiednie układanie ust, szerokie ich rozwarcie oraz właściwe ruchy języka pozwalają na staranną wymowę, o czym niewiele osób wie, gdyż mówi niezwykle szybko,mechanicznie i odruchowo, bezdźwięcznie.